Programma 6. Vitale economie

Het doel van dit programma is beschreven in de programmabegroting. Kern hiervan is duurzame werkgelegenheid in Oss. Hieronder verstaan we werkgelegenheid waarvan we redelijkerwijs inschatten dat deze ook op de langere termijn nog zal bestaan, die bijdraagt aan de versterking van de economische structuur en/of een duurzame (circulaire) economie.

• Talent behoud en ontwikkeling: een goed functionerende arbeidsmarkt die aansluit bij de ontwikkelbehoefte bedrijfsleven. Bedrijven in Oss beschikken op het juiste moment over de juiste hoeveelheid mensen, met de juiste kwalificaties. Meetbaar in een lage werkloosheid en een afname van het aantal en de looptijd van vacatures. We brengen talentontwikkeling en valorisatie tussen bedrijven en onderwijsinstellingen tot stand en we interesseren hoger opgeleid talent voor onze lokale arbeidsmarkt. Industriële bedrijven geven aan dat zelfs in deze tijd nog steeds een groot tekort is aan technisch opgeleid personeel. We ontwikkelen samen met de Talentencampus Oss een MKB Traineeprogramma voor hoger opgeleiden. De COVID-19 crisis leidt er mogelijk toe dat meer scholieren (ook ingegeven door hun ouders) eerder zullen kiezen voor een crisis-/coronaproof beroep. Ook is het mogelijk dat volwassenen besluiten zich te laten omscholen. Hier liggen kansen in de PR.
• Versnellen van de transitie naar een duurzame circulaire economie: het Osse bedrijfsleven voldoet aan het Nationaal Energieakkoord en Grondstoffenakkoord. Dit houdt in dat Oss in 2050 energie-neutraal en volledig circulair is. We kiezen ervoor om waar mogelijk te faciliteren en te stimuleren, en zo min mogelijk te ‘straffen’. Met het bedrijfsleven willen we hiervoor een plan van aanpak uitwerken inclusief tijdpad. We stimuleren o.a. plaatsing van zonnepanelen op bedrijfspanden, stellen een portfolio duurzame economie op, willen de eerste stappen zetten naar een duurzaam bedrijventerreinbeleid en bevorderen duurzame bedrijfsprocessen in de belangrijkste (speerpunt-) sectoren zoals de logistiek, de verpakkingsindustrie en de foodsector.
• Voldoende en innovatieve werklocaties voor bedrijven in Oss en de regio: dit kan via uitbreiding maar ook via herstructurering of het leggen van slimme combinaties. De hoeveelheid uitgeefbare bedrijventerreinen wordt snel kleiner. Vorstengrafdonk is voor 80% uitgegeven en in 2022 mogelijk 100%. Dan lanceren we meteen Heesch-West maar dit is vooral een regionaal bedrijventerrein dus niet specifiek voor Osse ondernemers. Ook herstructurering en herontwikkeling van bestaande terreinen is belangrijk. We zetten bijvoorbeeld op het terrein van Euterpelaan in op slimme woon-werk oplossingen. We willen in Ravenstein bedrijvigheid koppelen aan de energietransitie. We gaan voor een Ontwikkel- en Expertisecentrum Duurzame Eiwitten (ODE) op te starten in onze gemeente, zodat we de eiwitsector / veehouderij kunnen helpen met hun transitieopgaven. We denken mee over (gezamenlijke) huisvestingsmogelijkheden voor start ups en scale ups.
• Nieuw beleidsplan economie: Het huidige beleidsplan Economie had een looptijd van 2014 – 2020. We zouden het nieuwe beleidsplan dit jaar (laten) schrijven en gezamenlijk ondertekenen op de OIK dag in september. Vanwege COVID-19 is de start van dit traject uitgesteld tot (in ieder geval) 15 juni. In dat geval is het beleid op zijn vroegst pas begin 2021 klaar. Overigens is het voor het bedrijfsleven acceptabel wanneer het huidige beleidsplan wordt verlengd tot medio 2021.

In zijn algemeenheid worden de prioriteiten, zoals deze waren verwoord in de programmabegroting 2020, binnen dit programma gerealiseerd. De huidige COVID-19-crisis heeft uiteraard grote impact op dit programma.

Ontwikkeling nieuwe bedrijventerreinen
De uitgifte van bedrijventerrein in Oss gaat goed, waarmee het aanbod van bedrijventerreinen snel terug loopt. Er is behoefte aan nieuw terrein. Een eerste verkenning voor de middellange termijn geeft mogelijkheden voor de Hoed en de Bulk aan. Voor de lange termijn is nog geen oplossing gevonden. Via taskforce wonen en bedrijventerreinen gaan we hiermee aan de slag.

Ontwikkel- en expertisecentrum Duurzame eiwitten (ODE)
Met de goedkeuring van de regiodeal komt er geld vrij voor de ontwikkeling van ODE, hoewel het minder zal zijn dan waar om gevraagd. Met betrokken partijen wordt verkend wat de mogelijkheden zijn. De regiodeal helpt in deze discussie. Mocht het tot realisatie komen, dan is hiervoor op dit moment geen capaciteit beschikbaar.

Strategische advisering economie    
Van belang is om snel tot goede invulling te komen van de bestaande vacature om de strategische positionering van Oss naar buiten toe te versterken. In de komende periode is deze functie waarschijnlijk in te vullen.  

Het is duidelijk dat de economie hard, diep en breed geraakt wordt. Naar schatting lag ongeveer 20% van de economie stil. Zwaar getroffen sectoren zijn: horeca, vrijetijdseconomie (toerisme, recreatie, evenementen), de contactberoepen (kapper, fysiotherapeut etc), de detailhandel (met uitzonderingen zoals food, bruingoed, doe-het-zelf), kleine MKB en ZZP-ers. Deze laatste vooral omdat zij vaak over weinig buffers beschikken. Juist in crisistijd is het belangrijk dat de gemeente Oss geen overhaaste beslissingen neemt, die later niet meer of moeilijk kunnen worden teruggedraaid. Aan de andere kant, noodlijdende ondernemers hebben in dit stadium geen behoefte meer aan begrip, ‘want daarmee overleven we niet’. Zij hebben behoefte aan lucht, aan handelen, aan een gebaar. De verwachting is dat hier de komende periode spanning op komt.
Daarnaast zien we dat MBO's problemen hebben met het vinden van stageplekken voor hun studenten.

Voor de komende periode willen we inzetten op:

1. Flexibiliteit in regelgeving, procedures en ruimtelijke ordening
2. Het ontwikkelen van noodmaatregelen
3. Kwijtscheldingsbeleid
4. Een integrale samenwerking.

Momenteel richt ons bedrijfsleven zich voornamelijk op de COVID-19 crisis. Daarom gaat ook een groot deel van onze economische capaciteit daar nu naartoe. Een aantal van onze bestaande prioriteiten wordt hierdoor wat later in actie gebracht, maar ze blijven wel van kracht. Hiernaast (wat we hiervoor al hebben toegelicht) is het ook van belang is om snel tot goede invulling te komen van de bestaande vacature, zodat we de noodzakelijke strategische slagkracht binnenhalen o.a. om zo goed mogelijk uit deze crisis te komen en deze slim te verbinden met onze bestaande prioriteiten en kansen die zich voordoen. Wij gaan er vooralsnog vanuit dat de bestaande capaciteit voldoende zal zijn, maar als ontwikkelkansen concreet worden (bv. ODE en/of Pivot Park) dan willen wij daar ook snel op kunnen acteren, mogelijk door extra incidentele middelen te vragen (bijvoorbeeld uit de reserve economie).
In de herijking van ons economisch beleidsplan willen we blijven inzetten op Oss als ondernemende woonstad. De huidige pijlers (arbeidsmarkt, duurzaamheid en vestigingsklimaat) zullen hier wellicht een andere richting krijgen of aangescherpt worden.
We willen hier bijvoorbeeld inzetten op versterking van het MBO. De extra waardering die we door de COVID-19 crisis zien voor het MBO en de bijbehorende beroepsgroepen willen we vast blijven houden. Hun vakmanschap is essentieel om onze samenleving draaiende te houden. De Talentencampus heeft hier een belangrijke rol in. Natuurlijk blijven duurzaamheid en vestigingsklimaat ook belangrijke thema's. Daarbij hebben we nadrukkelijk aandacht voor de maakindustrie.
We gaan deze visie uiteraard vormgeven mét het Osse bedrijfsleven.
Op dit moment past onze inzet bij het faciliteren en ondersteunen van het bestaande Osse ecosysteem. Met de toevoeging van de strategische kwaliteit hopen we meer tijd en aandacht te krijgen om ook nieuwe kansen te kunnen pakken en nieuwe verbindingen te leggen. Er zou ruimte moeten komen om ook op andere schaalniveau’s zoals op provinciaal, nationaal of Europees niveau te kunnen schakelen.